Pierwszy odcinek serialu "Świat według Kiepskich" został wyemitowany na antenie telewizji Polsat 16 marca 1999 roku. Przez 25 lat przewinęła się w nim plejada największych polskich gwiazd, a wyjątkowo wielu aktorów pożegnało się w tym czasie ze światem realnym.
"Świat według Kiepskich" mógł być zupełnie inny
Serial miał się nazywać inaczej, w głównych rolach mieli zagrać inni aktorzy, a główny bohater wcale nie miał się nazywać Ferdek. Według portalu Filmweb.pl kolejno odrzucili propozycję zagrania Ferdynanda Kiepskiego m.in. Janusz Rewiński, Krzysztof Kowalewski i Stanisław Tym. Propozycję zagrania Haliny Kiepskiej odrzuciła z kolei Anna Majcher, bo nie chciała się z powodu roliprzeprowadzać do Wrocławia.
Mocno wahał się także Andrzej Grabowski, znany przed "Kiepskimi" głównie z wybitnych ról teatralnych. "Pomyślałem sobie: »Co za debilizm, przecież wstyd to grać!«" – wspominał na łamach "Super Expressu". Zagrał dla kasy, bo akurat nie miał ciekawszych, lepiej płatnych propozycji.
Zresztą to nie on miał grać Ferdka Kiepskiego. Oficjalnie casting Andrzej Gałła, jednak producenci uznali, że trzeba postawić na bardziej znanego aktora. "Telewizja stwierdziła, że jestem zbyt mało znany i reklamy się nie będą sprzedawać, więc zaczęli szukać kogoś innego i znaleźli Andrzeja Grabowskiego" – wyznał Andrzej Gałła w programie "Mistrzowie drugiego planu".
Ferdek nie miał być Ferdynandem, tylko Ludwikiem. Podobno imię zmieniono na prośbę Andrzeja Grabowskiego, któremu nie spodobało się imię Ludwik. "Był kiedyś Ferdynand Wspaniały, to niech teraz będzie Ferdynand Kiepski" - tłumaczył aktor w jednym z wywiadów, odnosząc się do bohatera książek dla dzieci Ludwika Jerzego Kerna. Bohaterem książeczek był pies o imieniu Ferdynand, który marzył, by zostać człowiekiem.
"Świat według Kiepskich". Andrzej Grabowski, Dariusz Gnatowski i Ryszard Kotys. Dwóch ostatnich nie ma już wśród nas
/
AKPA
Duże znaczenie w historii serialu ma także jego motyw przewodni, utwór zespołu Big Cyc "Kiepskich świat". Jak zdradził Andrzej Grabowski w swojej autobiografii "Jestem jak motyl", dokładnie tak miał się nazywać serial. Produkcja postawiła jednak na "Świat według Kiepskich". Dzięki temu bardziej kojarzył się ze "Światem według Bundych", amerykańskim przebojowym sitcomem, z którego czerpano inspirację.
"Świat według Kiepskich" zniknął w 2023 r. Głównym powód zaprzestania produkcji miała być śmierć Ryszarda Kotysa i Dariusza Gnatowskiego, odtwórców ról Mariana Paździocha i Arnolda Boczka.
Zniknął, ale nie bezpowrotnie. Żyje w tysiącach cytatów i powiedzonek, w powtórkach w telewizji i odcinkach dostępnych w sieci. Serial doczekał się nawet książki. "Świat według Kiepskich. Zwariowana historia kultowego serialu" Jakuba Jabłonki i Pawła Łęczuka to bogato ilustrowany przewodnik po niezapomnianych scenach, kwestiach i absurdalnych perypetiach, o których jak mawiał Ferdek Kiepski, "nie śniło się nawet fizjologom".
"Świat według Kiepskich". Ciekawostki
25 lat temu Polskę opanowała "kiepskomania" i panoszy się po świecie realnym i wirtualnym do dziś. Fani serialu mają swoje fora dyskusyjne, serwisy, w których się ciekawostkami, recenzjami, opiniami. Niewyczerpanym źródeł takich ciekawostek jest, chociażby portal Kiepscy.org.pl. To dzięki niemu, a także wspomnianej wyżej książce, w której wypowiadają się aktorzy, scenarzyści i producenci, możemy sobie przypomnieć, że Ferdynand Kiepski był w ciąży z ufoludkiem, skonstruował perpetuum mobile, wysłał w kosmos teściową, skraplał głupotę, a nawet sklonował żonę w warunkach domowych.
Ten dom to słynna kamienica przy ul. Ćwiartki 3/4, która istnieje naprawdę, choć pod inną nazwą.Pierwszych kilkadziesiąt odcinków nagrywano we wrocławskiej kamienicy przy ulicy Podwale 67. Później ekipa przeniosła się do hali zdjęciowej w Bielanach Wrocławskich, do studia zdjęciowego w siedzibie ATM GRUPA.
Głównymi meblami w "salonie" Kiepskich są ulubiony fotel Ferdka i telewizor, przed którym w nim zasiada. Początkowo widać było, że to odbiornik marki Sony, jednak po zarzutach o kryptoreklamę, zmieniono markę telewizora na Okił, co było nawiązaniem do imienia reżysera serialu, Okiła Khamidowa.
Przez "Świat według Kiepskich" przewinęło wiele znanych postaci. Kiedy fani serialu zwrócili uwagę w mediach społecznościowych na ogromne, ich zdaniem, podobieństwo piłkarza Sebastiana Mili do Bartosza Żukowskiego, czyli Waldka Kiepskiego, scenarzyści wprowadzili Milę do odcinka, który miał swoją premierę 1 kwietnia, czyli w Prima aprilis. W odcinku specjalnym "Wielki bal" pojawił się Krzysztof Krawczyk, w dwóch odcinkach pojawił się Bohdan Łazuka.
Na pewien czas zniknął za to z serialu Bartosz Żukowski. Plotkowano wówczas, że dopadła go choroba, a nawet, że został poszkodowany w wyniku wypadku samochodowego. Tymczasem serialowy Walduś Kiepski rozpoczął studia prawnicze i musiał na pewien czas zrezygnować z pracy przy serialu.
Jak już wspomniano, Andrzej Grabowski zgodził się zagrać rolę, dzięki której stał się rozpoznawalny na każdej uliczce w najmniejszym polskim miasteczku, dla kasy. "Myślałem, że zarobię parę groszy, bo byłem przekonany, że czegoś takiego nikt nie będzie chciał oglądać… i jakże się pomyliłem. Chwyciło, nakręciliśmy kolejnych dziesięć, potem związałem się umową na pięć, a później zrobiło się z tego 20 lat" – opowiadał aktor w rozmowie z "Super Expressem".
Nie miał jednak lekko. Aktor przyznał kiedyś, że najgorsze były sceny w kuchni. Kręcili wtedy kilka odcinków naraz, podczas których Ferdek je posiłek. Podobno Andrzej Grabowski musiał wchłonąć kilka schaboszczaków, grochówek czy jakichś pasztetowych, a na dodatek udawać na potrzeby scenariusza, jak bardzo mu to smakuje.
Jak obliczyli też najzagorzalsi fani serialu, od odcinka 1. do 282 bohaterowie "Świata według Kiepskich" wypili 445 puszek piwa, a słowo "kurde" padło z ekranu 2964 razy.
"Świat według Kiepskich" to drugi najdłużej emitowany sitcom na świecie. Polska produkcja ustępuje jedynie animacji "Simpsonowie".
Klątwa "Świat według Kiepskich". Aż tyle osób z ekipy nie żyje
W serialu od samego początku grali m.in. Andrzej Grabowski, jako Ferynand Kiepski, Marzena Kipiel-Sztuka, jako Halina Kiepska, Barbara Mularczyk, jako Mariola Kiepska, Renata Pałys, jako Helena Paździoch, Ryszard Kotys, jako Marian Paździoch i Dariusz Gnatowski, jako Arnold Boczek.
Tych dwóch ostatnich nie ma już wśród nas. Dariusz Gnatowski zmarł w październiku 2020 r., Ryszard Kotys w styczniu 2021. W 2007 r. odeszła Krystyna Feldman. Babcia Rozalia Kiepska, wybitna polska aktorka, laureatka Orła za rolę pierwszoplanową w filmie "Mój Nikifor". Zaczęło się wręcz mówić o "klątwie świata według Kiepskich".
Z tego świata odszedł też Bohdan Smoleń, niezapomniany serialowy listonosz mówiący do rymu, artysta kabaretowy, przez długie lata występujący z Zenonem Laskowikiem. Odeszli wspaniali aktorzy: Zofia CzerwińskaJerzy Cnota i Krzysztof Kiersznowski. Zmarło w ciągu tych lat także wielu aktorów występujących w serialu w rolach drugoplanowych czy epizodach, takich jak Lech Gwit, Mikołaj Müller, Ferdynand Matysik czy Zofia Bielewicz.
Jak wyliczył "Super Express", jak dotąd pożegnaliśmy już ostatecznie aż 63 aktorów, którzy mieli swój udział w wielkim sukcesie serialu. Podobnie jak "Świat według Kiepskich", oni także wciąż żyją w pamięci milionów wiernych fanów.
W artykule wykorzystano m.in. informacje z portalu Kiepscy.org.pl oraz z książki Jakuba Jabłonki i Pawła Łęczuka "Świat według Kiepskich. Zwariowana historia kultowego serialu Polsatu", Wydawnictwo SQN 2022